Tìm hiểu rõ lý do tôm lột xác nhiều lần trong quá trình phát triển
Đối với các loại động vật giáp xác như tôm thì quá trình lột xác được lặp đi lặp lại trong suốt quá trình sống của chúng. Vậy, tại sao trong quá trình lớn lên tôm lại lột xác nhiều lần? Lý do tôm lột xác là gì? Đây là câu hỏi mà nhiều người rất quan tâm. Để giải đáp được vấn đề nhức nhối trên, hãy cùng các chuyên gia thủy sản tìm hiểu bài viết sau.
Lý do tôm lột xác nhiều lần?
Tôm lột xác nhiều lần bởi rất nhiều lý do, một số lý do chính là:
- Lớp vỏ kitin rất cứng và nặng khiến tôm khó có thể duy chuyển.
- Khi cơ thể phát triển lớn lên thì lớp vỏ không phát triển cùng.
- Khi loại bỏ lớp vỏ cũ và thay lớp vỏ mới, nó giúp tôm tăng trưởng, rắn chắc cơ thể. Không những thế, lột xác còn loại bỏ những vết thương cũng như vi khuẩn và ký sinh trùng.
- Tôm lột xác để tăng kích thước và trọng lượng cơ thể. Điều này được lặp đi lặp lại nhiều lần trong suốt chu trình sống của tôm.
Những nhu cầu cần thiết trong quá trình lột vỏ
Tôm cần dùng năng lượng để lột vỏ, nếu cung cấp thiếu oxy thì tôm sẽ chết. Ngoài ra tôm cần độ pH thấp hơn 8.2 để có thể hấp thụ khoáng chất từ lớp vỏ đã lột và ngược lại chúng sẽ không thể hình thành lớp vỏ mới. Tôm cần một nơi để hoàn thiện một lớp vỏ mới, không có khí độc và bùn bẩn. Tôm cần một tỉ lệ hợp lý các khoáng chất như Mg, Ca, K và nguồn thức ăn đủ protein để xây dựng cấu trúc cơ thể sau khi đã lột xác thành công.
Quá trình lột xác diễn ra như thế nào?
Lý do tôm lột xác, còn gọi là quá trình thay vỏ, là một phần quan trọng trong sự phát triển và sinh trưởng của tôm. Đây là một quá trình phức tạp và cần thiết để tôm có thể lớn lên, sửa chữa các hư hỏng và thay thế vỏ cũ. Dưới đây là mô tả chi tiết về quá trình này:
1. Chuẩn bị cho quá trình lột xác
Giai đoạn trước lột xác (Pre-Molt Stage):
- Tăng kích thước vỏ cũ: Trong giai đoạn này, tôm bắt đầu hút nước vào cơ thể, làm tăng áp lực lên vỏ cũ.
- Hấp thu canxi: Tôm tích lũy canxi từ nước và thức ăn để chuẩn bị cho việc hình thành vỏ mới.
- Hình thành vỏ mới: Một lớp vỏ mới mềm dẻo bắt đầu phát triển bên dưới vỏ cũ.
2. Lột xác
Giai đoạn lột xác (Molting Stage):
- Nứt vỏ cũ: Áp lực từ nước bên trong cơ thể tôm làm nứt vỏ cũ, thường bắt đầu từ phần đầu ngực và vỏ lưng.
- Thoát khỏi vỏ cũ: Tôm co rút cơ thể để thoát ra khỏi vỏ cũ qua đường nứt. Quá trình này đòi hỏi nhiều năng lượng và tôm dễ bị tổn thương trong giai đoạn này.
3. Sau khi lột xác
Giai đoạn sau lột xác (Post-Molt Stage):
- Vỏ mới mềm: Sau khi thoát khỏi vỏ cũ, vỏ mới của tôm rất mềm và dễ tổn thương.
- Hấp thu nước và phồng lên: Tôm hấp thu thêm nước để phồng lên, giúp vỏ mới mở rộng.
- Cứng vỏ mới: Canxi từ cơ thể và môi trường xung quanh (nước, thức ăn) được sử dụng để cứng vỏ mới. Quá trình này có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày.
4. Giai đoạn giữa hai lần lột xác
Giai đoạn giữa lột xác (Inter-Molt Stage):Tăng trưởng và phát triển: Trong giai đoạn này, tôm tiếp tục tăng trưởng và phát triển bên trong vỏ mới. Cơ thể tôm tiếp tục tích lũy canxi và chuẩn bị cho lần lột xác tiếp theo.
Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lột xác:
- Nhiệt độ: Nhiệt độ nước có ảnh hưởng lớn đến tốc độ lột xác của tôm. Nhiệt độ ấm hơn thường kích thích quá trình này diễn ra nhanh hơn.
- Chất lượng nước: Độ pH, độ cứng và hàm lượng khoáng chất trong nước là các yếu tố quan trọng. Nước phải sạch và có đủ canxi để hỗ trợ quá trình hình thành vỏ mới.
- Dinh dưỡng: Thức ăn giàu canxi và các chất dinh dưỡng thiết yếu giúp tôm phát triển mạnh mẽ và lột xác đều đặn.
- Mật độ nuôi: Mật độ tôm trong ao nuôi hoặc bể cũng ảnh hưởng đến quá trình lột xác. Mật độ quá cao có thể gây stress và làm giảm tần suất lột xác.
Quá trình lột xác là một phần không thể thiếu trong chu kỳ sống của tôm, giúp tôm phát triển và duy trì sức khỏe. Tuy nhiên, đây cũng là giai đoạn tôm rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương, nên việc quản lý môi trường nuôi dưỡng là cực kỳ quan trọng để đảm bảo tôm có thể lột xác thành công và phát triển tốt.
Yếu tố nào ảnh hưởng đến lý do tôm lột xác?
Lý do tôm lột xác là một phần không thể thiếu trong chu kỳ sống của chúng, giúp tôm tăng trưởng và thay đổi lớp vỏ ngoài. Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tần suất và thành công của quá trình này, bao gồm các yếu tố nội sinh và ngoại sinh. Dưới đây là các yếu tố chính:
1. Yếu tố nội sinh (bên trong) – Lý do tôm lột xác
Hormone
- Ecdysone: Hormone chính kích thích quá trình lột xác. Sự thay đổi nồng độ của hormone này trong cơ thể tôm là tín hiệu chính bắt đầu quá trình lột xác.
- Inhibiting hormone: Hormone này kiểm soát và ngăn chặn quá trình lột xác khi không cần thiết, giúp duy trì cân bằng trong chu kỳ lột xác.
2. Yếu tố ngoại sinh (bên ngoài) – Lý do tôm lột xác
Nhiệt độ
- Nhiệt độ nước: Nhiệt độ ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ trao đổi chất của tôm. Nhiệt độ ấm hơn thường làm tăng tốc độ lột xác, trong khi nhiệt độ lạnh hơn có thể làm chậm quá trình này. Tôm nhiệt đới thường lột xác nhiều hơn ở nhiệt độ cao (25-30°C).
Chất lượng nước
- Độ pH: Mức độ pH thích hợp (khoảng 7.5-8.5) giúp tôm hấp thu canxi hiệu quả hơn để hình thành vỏ mới.
- Độ cứng của nước: Hàm lượng canxi và magiê trong nước rất quan trọng cho sự cứng vỏ của tôm. Nước quá mềm hoặc quá cứng đều có thể ảnh hưởng xấu đến quá trình lột xác.
- Amoniac và nitrit: Nồng độ cao của các chất này trong nước gây stress và làm giảm tần suất lột xác.
Dinh dưỡng
- Chế độ ăn uống: Thức ăn giàu canxi và các chất dinh dưỡng cần thiết (như protein, vitamin, khoáng chất) giúp tôm phát triển và lột xác đều đặn. Thiếu dinh dưỡng có thể làm chậm quá trình lột xác hoặc gây ra lột xác không thành công.
Ánh sáng
- Chu kỳ ánh sáng: Một số nghiên cứu cho thấy rằng chu kỳ ánh sáng và bóng tối có thể ảnh hưởng đến quá trình lột xác, với ánh sáng có thể kích thích hoặc ức chế sự sản xuất hormone lột xác.
Mật độ nuôi
- Mật độ tôm: Mật độ quá cao có thể gây stress và cạnh tranh thức ăn, ảnh hưởng xấu đến quá trình lột xác. Mật độ thích hợp giúp giảm stress và tăng tỷ lệ lột xác thành công.
Stress và bệnh tật
- Yếu tố stress: Các yếu tố như thay đổi nhiệt độ đột ngột, tiếng ồn, hoặc sự hiện diện của kẻ thù tự nhiên có thể gây stress cho tôm, làm giảm tần suất lột xác.
- Bệnh tật: Tôm bị bệnh hoặc nhiễm ký sinh trùng thường có tỷ lệ lột xác thấp hơn và dễ gặp khó khăn trong quá trình lột xác.
3. Tương tác giữa các yếu tố lý do tôm lột xác
Kết hợp yếu tố: Thông thường, không chỉ một yếu tố đơn lẻ mà là sự kết hợp của nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lột xác. Ví dụ, nhiệt độ và chất lượng nước tốt kết hợp với chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng sẽ tạo điều kiện tối ưu cho tôm lột xác đều đặn.
Để quản lý và hỗ trợ quá trình lột xác của tôm một cách hiệu quả, cần quan tâm đến tất cả các yếu tố trên và điều chỉnh môi trường nuôi dưỡng một cách phù hợp. Điều này không chỉ giúp tôm phát triển tốt mà còn giảm nguy cơ gặp các vấn đề sức khỏe liên quan đến quá trình lột xác.
Những lý do tôm lột xác là điều kiện thiết yếu giúp cho tôm phát triển và khỏe mạnh. Nếu không có quá trình này tôm sẽ không sinh trưởng và nếu thất bại trong việc lột xác thì cũng đồng nghĩa tôm sẽ phải đối mặt với cái chết. Ngoài ra, bạn có thể xem thêm quy trình nuôi tôm sú đạt hiệu quả nhất tại đây.
